Η Ένωσις Αερομοντελιστών Αθηνών (ΕΑΑ) ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1952. Παρ ότι ήταν Αεραθλητικό Σωματείο με ξεχωριστό Διοικητικό Συμβούλιο αποτελούσε υπαγόμενο σωματείο στην Αερολέσχη Αθηνών.

Ο λόγος που ίσχυε αυτό το καθεστώς, ήταν ότι η τότε Βασιλική Αερολέσχη Ελλάδος (ΒΑΛΕ) δεν αναγνώριζε παρά μόνο ένα Αεροπορικό Σωματείο σε κάθε Νομό της χώρας. Οι κατά τόπους Αερολέσχες είχαν το δικαίωμα να διατηρούν περισσότερα τμήματα ή προσαρτημένα σωματεία, για τις επί μέρους αεραθλητικές δραστηριότητες.

Πρωτεργάτης της κίνησης για την ίδρυση της Ένωσης Αερομοντελιστών Αθηνών, ήταν ο Παντελής Καλογεράκος ο οποίος ουσιαστικά "μάζεψε" τις απαιτούμενες υπογραφές. Στο πρακτικό ίδρυσης της ΕΑΑ μπορούμε να αναγνωρίσουμε γνωστά ονόματα του αεροπορικού χώρου της εποχής, όπως Ιωάννης Παπουτσής (Διευθυντής εκπαίδευσης της Σχολής Ικάρων και εκπαιδευτής ανεμοπορίας) Αναστάσιος Σαπουνάκης, Γεώργιος Καμπουρόπουλος, Αιμίλιος Κυπριώτης (ανεμοπόρος και ερασιτέχνης κατασκευαστής αεροπλάνων), Γεώργιος Πέσκε (αεροπόρος και ανεμοπόρος, συνεργάτης του Δημ. Καμπέρου πριν τον πόλεμο).

Μέχρι το 1976 η ΕΑΑ είχε την έδρα της, στον 5ο όροφο του κτιρίου της οδού Ακαδημίας 27Α συστεγαζόμενη με την Αερολέσχη Αθηνών και την Ανεμολέσχη Αθηνών. Την εποχή εκείνη ο ελληνικός αεραθλητισμός λειτουργούσε μέσα από αυτή την διεύθυνση, μια και στα συνεχόμενα γραφεία στεγαζόταν η Εθνική Αερολέσχη Ελλάδος (ΕΑΛΕ) όπως ήδη είχε μετονομαστεί η ΒΑΛΕ.

Προκειμένου να δοθεί η εικόνα της εποχής πρέπει να σημειωθεί ότι όλοι ανεξαιρέτως οι αερομοντελιστές που πετούσαν αερομοντέλα ήταν ταυτόχρονα και οι κατασκευαστές των αερομοντέλων τους.

Όμως η κατασκευή ενός τέτοιου μοντέλου απαιτεί κατάλληλες πρώτες ύλες. Η ΕΑΑ σαν σωματείο είχε την πρόθεση να βοηθήσει τα μέλη της με τον εφοδιασμό των πρώτων υλών, που έτσι και αλλιώς δεν υπήρχαν στην Ελλάδα. Η λύση βρέθηκε με την στενή συνεργασία τριών ανθρώπων. Του Παντελή Καλογεράκου, του Βύρωνα Μπακέλα, Γενικού Εφόρου Αεροπροσκόπων και του Νικολάου Μαμάη αεροπόρου και εκπαιδευτού αεροπλάνων.

Κοινό σημείο ήταν η φιλία που τους έδενε. Ο Νικόλαος Μαμάης καταφέρνει να πάρει την αντιπροσωπεία του Γερμανικού οίκου μοντελισμού Graupner. Ο Βύρων Μπακέλας πείθει την ηγεσία των προσκόπων ότι καλό θα ήταν να υπάρχουν, μαζί με τα υπόλοιπα προσκοπικά είδη και κιτ αερομοντέλων. Έτσι όποιος πρόσκοπος ήθελε, μπορούσε να αγοράσει ένα βασικό κιτ και να κατασκευάσει το δικό του αερομοντέλο. Ο Παντελής Καλογεράκος έκανε ένα κατάλογο με μεμονωμένα υλικά που γνώριζε ότι ήταν απαραίτητα στους αερομοντελιστές της ΕΑΑ. Τέλος ο Νικόλαος Μαμάης σαν αντιπρόσωπος έκανε την παραγγελία των υλικών στην Γερμανία. Το συνολικό κόστος της παραγγελίας επιβαρυνόταν με τα μεταφορικά και τους φόρους εισαγωγής, χωρίς όμως εμπορικό κέρδος. Ο Νικόλαος Μαμάης είχε παραιτηθεί του κέρδους του, από την πρώτη στιγμή. Έτσι τα μέλη της ΕΑΑ έχουν στην διάθεσή τους, πρώτες ύλες, όπως ελαφρύ ξύλο μπάλσα, δοκαράκια από σκληρό ξύλο πεύκου, χαρτί επικάλυψης, βερνίκια και χρώματα, κάποιους μικρούς εμβολοφόρους κινητήρες και διάφορα “αναγκαία” μικροεξαρτήματα, όπως ελαφριές ρόδες και ντεπόζιτα καυσίμου.

Επόμενη διευκόλυνση που η ΕΑΑ παρείχε στα μελή της, ήταν ένας μικρός χώρος 3 επί 2 μέτρα περίπου, που διέθετε έναν ξύλινο πάγκο εργασίας, αλλά και ένα πολύτιμο εργαλείο που έκανε την ζωή πολλών αερομοντελιστών ευκολότερη. Μια ηλεκτρική σέγα, που όποιος ήθελε μπορούσε να κόψει εύκολα και με ακρίβεια τα επί μέρους ξύλινα κομμάτια για το μοντέλο του. Πολλά αερομοντέλα κατασκευάστηκαν σ αυτό το μικρό και πρωτόγονο εργαστήριο.

Άλλο πρόβλημα ήταν ο χώρος που θα πετούσαν τα μοντέλα και η μεταφορά των αερομοντελιστών μαζί με τα μοντέλα τους. Η Πολεμική Αεροπορία ήταν αυτή που έδωσε την λύση. Κάθε Κυριακή πρωί στις επτά ένα φορτηγό της αεροπορίας ήταν σταθμευμένο στην οδό Τοσίτσα, ανάμεσα στο Πολυτεχνείο και το Μουσείο. Περίμενε τους αερομοντελιστές άλλα και τους ανεμοπόρους από όλη την Αθήνα προκειμένου να τους πάει στο αεροδρόμιο Τατοΐου για να πετάξουν. Στις δύο το μεσημέρι ήταν προγραμματισμένη η επιστροφή στο ίδιο σημείο. Φυσικά η μετάβαση του αερομοντελιστή από το σπίτι του στο Μουσείο γινόταν με τα πόδια. Ήταν αδύνατο να μπει κάποιος, με ένα μοντέλο σε λεωφορείο και να βγει χωρίς ζημιές.

Τέλος η μεγαλύτερη προσφορά της ΕΑΑ ήταν τα μαθήματα που γίνονταν στην μεγάλη αίθουσα των γραφείων της Εθνικής Αερολέσχης Ελλάδος.

Κάθε Σάββατο απόγευμα στις 5.00 οι αερομοντελιστές της Αθήνας γνώριζαν ότι υπάρχει συνάντηση στα γραφεία της Ακαδημίας 27Α. Πεπειραμένοι αερομοντελιστές ανελάμβαναν κάθε φορά να κάνουν μια διάλεξη για κάποιο μοντελιστικό θέμα. Ανάμεσα σ αυτούς ο Γιάννης Κωνσταντακάτος και ο ειδικός στους κινητήρες Κώστας Κόλλιας.

Στον χώρο αυτό γνωρίζονταν τα Σάββατα οι αερομοντελιστές από άλλες πόλεις της Ελλάδος, με τους αερομοντελιστές της Αθήνας. Μια τέτοια συνάντηση ήταν εκείνη του αερομοντελιστή Κώστα Κωστόπουλου από το Αγρίνιο με τους αερομοντελιστές της Αθήνας. Εκείνο το Σαββατιάτικο απόγευμα ο Κωστόπουλος γνώρισε σχεδόν όλη την ΕΑΑ. Ανάμεσα τους γνώρισε τον Κωνσταντακάτο, τον Αλιγιάννη, τον Κατηνιώτη, τον Μανουσακάκη, τον Μιχαηλιδη, τον Παπαθεοδώρου. 

Ο Κ. Κωστόπουλος σχεδιάζει και κατασκευάζει μόνος του το μεγαλύτερο, όπως απεδείχθη αργότερα, αερομοντελιστικό διαδικτυακό τόπο www.aeromodelling.gr βάζοντας το δικό του λιθαράκι στην διάδοση του αερομοντελισμού. Μετά την απρόσμενη απώλεια του Κ. Κωστόπουλου το 2017, η οικογένειά του επέλεξε τον Ευάγγελο Μιχαηλίδη να συνεχίσει ότι ο Κώστας είχε ξεκινήσει. Η γνωριμία τους είχε γίνει ένα απόγευμα Σαββάτου στα εντευκήρια της ΒΑΛΕ, περίπου 45 χρόνια νωρίτερα. Αυτές οι συναντήσεις ήταν ίσως η μεγαλύτερη προσφορά της ΕΑΑ στα μέλη της, αλλα και στην Αεροπορία.

Αυτά όλα απηχούσαν την εποχή του αερομοντελισμού μέχρι το καλοκαίρι του 1974 οπότε με τα γεγονότα της Κύπρου ανεστάλη η είσοδος των αερομοντελιστών στο πολεμικό αεροδρόμιο του Τατοίου για αρκετούς μήνες. Ενώ το λεωφορείο της ΠΑ δεν ξαναφάνηκε έκτοτε στο Μουσείο.

Οι αερομοντελιστές βρήκαν χώρο για πτήσεις, στο υπό κατασκευή τότε νέο αεροδρόμιο του Μαραθώνα. Η μετάβαση αναγκαστικά γινόταν  με ιδιωτικά αυτοκίνητα. Εν τω μεταξύ οι περισσότεροι αερομοντελιστές έχουν πλέον εργαστήριο στο σπίτι τους. Κάνεις πια δεν δανείζεται το κλειδί του μικρού εργαστηρίου. Τέλος η ΕΑΑ μεταφέρει τα γραφεία της από τον 5ο όροφο της Ακαδημίας 27Α σε έναν μεγάλο ενιαίο χώρο στο ισόγειο της οδού Παυσανίου 8 και Αρριανού στο Παγκράτι, αποκτώντας για πρώτη φορά δικά της εντευκτήρια. Τα περίπου 200τμ διαρρυθμίστηκαν από το αρχιτέκτονα Γιώργο Σεβαστό που ήταν πρόεδρος της ΕΑΑ εκείνη την εποχή. Οι εργασίες τις διαμερισματοποίησης του χώρου έγιναν από επαγγελματίες γνωστούς του Σεβαστού με μοναδικό κόστος, την αγορά των υλικών. Το βάψιμο των τοίχων που ήταν αρκετά μεγάλη δουλειά έγινε μέσα σε πολύ ευχάριστη ατμόσφαιρα, από όλους τους αερομοντελιστές, σε μερικά απογεύματα.

Η τελευταία παραγγελία υλικών αερομοντελισμού έγινε από την ΕΑΑ το 1978. Ήταν η εποχή που εμφανίστηκαν τα πρώτα καταστήματα μοντελισμού στην Αθήνα. Ο Πειραιάς είχε προηγηθεί λίγο νωρίτερα με ένα κατάστημα στην πλατεία Δημοτικού Θεάτρου. Από τότε και μετά οι αερομοντελιστές αγόραζαν τα υλικά τους από τα καταστήματα και αργότερα από το διαδίκτυο.

Το 1977 η Ανεμολέσχη Αθηνών αφήνει τα γραφεία που διατηρούσε στην οδό Γ΄ Σεπτεμβρίου και μετακομίζει και αυτή στην οδό Παυσανίου 8. Έτσι τα δύο σωματεία μοιράζονται τα έξοδα του χώρου αλλά και της γραμματέως, που εκείνη την εποχή ήταν η Ντόρα Μούσχουρη, για πολλά χρόνια γραμματέας της Αερολέσχης Αθηνών και εξαιρετικά πεπειραμένη στα αεροπορικά θέματα.

Η συνεργασία των δυο αεραθλητικών σωματείων δεν είναι καινούργια υπόθεση. Η ΕΑΑ με την σύμφωνη γνώμη της Εθνικής Αερολέσχης παραιτήθηκε το 1976 από την ετήσια επιχορήγηση που της αναλογούσε, προκειμένου η Ανεμολέσχη να βρει χρήματα για την αγορά των αγωνιστικών ανεμοπτέρων Mosquito. Στα επόμενα χρόνια η Ανεμολέσχη Αθηνών ανταπέδωσε την βοήθεια και η ΕΑΑ μπόρεσε να κατασκευάσει το μοντελοδρόμιο στα Σπάτα.

Το μοντελοδρόμιο των Σπάτων λειτούργησε για πάνω από δεκαπέντε χρόνια μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 90. Ήταν ένας χώρος που όλοι αγαπούσαν. Άνετος και κοντά στην Αθήνα. Επίσης ανοικτός όλο την ημέρα χωρίς περιορισμούς. Πολλοί πίστευαν ότι το αεροδρόμιο δεν θα φτιαχτεί και έτσι θα συνέχιζε η λειτουργία του μοντελοδρομίου. Δυστυχώς δεν επαληθεύτηκαν.

Οι εγκαταστάσεις της ΕΑΑ και ο μικρός διάδρομος μήκους 100 περίπου μέτρων έκλεισαν όταν ξεκίνησαν οι εργασίες της κατασκευής του νέου αεροδρομίου των Αθηνών. Το μοντελοδρόμιο ήταν κατασκευασμένο στο σημείο που σήμερα βρίσκεται η αρχή του διαδρόμου 03L.

Στα τέλη της δεκαετίας του 60 στην Ελλάδα υπήρχαν ελάχιστα συστήματα τηλεκατεύθυνσης. Τα αερομοντέλα ήταν κυκλικής πτήσης (control line) ή ελευθέρας πτήσεως ανεμόπτερα και μικρού μεγέθους μηχανοκίνητα αεροπλάνα. Σιγά – σιγά εξαφανίστηκαν και οι δυο κατηγορίες. Ολόκληρος ο αερομοντελισμός κατακτήθηκε από τα τηλεκατευθυνόμενα αερομοντέλα, τα οποία με τα χρόνια έγιναν πολύ μεγαλύτερα και ταυτόχρονα πολύ βαρύτερα.      

Μετά την διακοπή λειτουργίας του μοντελοδρομίου των Σπάτων η ΕΑΑ έκανε επανειλημμένες προσπάθειες ώστε να αποκτήσει κάπου κοντά στην Αθήνα ένα καινούργιο χώρο για πτήσεις. Καμία από τις προσπάθειες της ΕΑΑ δεν ευοδώθηκε για διαφόρους λόγους. Η ιδιωτική πρωτοβουλία επέτυχε λίγο αργότερα να διαθέσει στην Κοπαΐδα έναν χώρο ειδικά σχεδιασμένο για πτήσεις αερομοντέλων. Τα μεγάλα και βαριά αερομοντέλα μπορούν να πετάν με ασφάλεια μακριά από την Αθηνά.

Την δεκαετία του 50 και του 60 οι αερομοντελιστές της Ελλάδος δεν ξεπερνούσαν τους 100 και όλοι γνωρίζονταν μεταξύ τους. Τα μέλη της ΕΑΑ για πενήντα χρόνια έκαναν τεράστιες προσπάθειες μέσω εκδηλώσεων, εκθέσεων, σεμιναρίων, επιδείξεων, δημοσιεύμάτων και διαφημίσεων ενώ δεν έχαναν ευκαιρία για την διάδοση του αερομοντελισμού. Σήμερα αυτοί που πετάν τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα είναι πραγματικά αμέτρητοι. Αυτό δεν είναι έργο της ΕΑΑ. Αυτό το “κατέφερε” μέσα σε ελάχιστο χρόνο, μεγάλη φίρμα καταστημάτων παιχνιδιών, πουλώντας πάμφθηνα τηλεκατευθυνόμενα αεροπλάνα μικρού μεγέθους.

Η ΕΑΑ όμως είχε πάντοτε άλλο στόχο και σκόπευε σε άλλο αποτέλεσμα.

Η κατασκευή των αερομοντέλων έχει πλέον εναποτεθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου στους επαγγελματίες κατασκευαστές αερομοντέλων, ανατολής και δύσης. Έτσι χάθηκε η κεντρική ιδέα του αερομοντελισμού, που ήταν η βαθιά γνώση του αεροπορικού αντικειμένου, ξεκινώντας την εκπαίδευση από μικρή ηλικία. Η Ένωση Αερομοντελιστών Αθηνών ήταν για πολλά παιδιά το πρώτο σκαλί, με το οποίο ξεκίνησαν μια επιτυχημένη αεροπορική καριέρα. Αμέτρητα τα ονόματα που πέρασαν από τον αερομοντελισμό και διέπρεψαν αργότερα σε όλους τους τομείς της αεροπορίας.

Μπορείτε να περιηγηθείτε στο πολύ ενδιαφέρον διαδικτυακό τόπο της Ένωσης Αερομοντελιστών Αθηνών και να γνωρίσετε λεπτομέρειες της ιστορίας της.

Ακολουθεί μια πραγματική ιστορία που εμπιστεύτηκαν στο aerodata.gr

Στα τέλη της δεκαετίας του 60 ένας μικρός μπαίνει μαζί με του γονείς του, στην μεγαλύτερη φίρμα καταστημάτων παιχνιδιών στην Αθήνα. Ήταν το μαγαζί του “Τσοκά” στη συμβολή των οδών Αιόλου και Μιλτιάδου. Η επιλογή ανάμεσα στα τόσα παιχνίδια που υπήρχαν μέσα στο μεγάλο κατάστημα ήταν σχεδόν ακαριαία. Ψηλά στο τελευταίο ράφι πριν το ταβάνι στεκόταν όρθιο ένα τετράγωνο μεγάλο κουτί που άφηνε να φανεί το περιεχόμενό του. Ήταν ένα άσπρο μπλε και κόκκινο αεροπλάνο με έναν μικρό κινητήρα και με τρίφυλλη μαύρη έλικα.

Το κουτί απ έξω έγραφε με μεγάλα γράμματα COX και δίπλα Miss America P-51D Mustang.

Ο πωλητής ήταν ένας λεπτός κύριος, μετρίου αναστήματος φορούσε γυαλιά με χρυσό σκελετό. Είχε αρχίσει ήδη να γέρνει λίγο προς τα εμπρός, πιθανώς από τα χρόνια ευγενικής υποδοχής των πελατών. Πρέπει να ήταν πάνω από εξήντα. Κατέβασε το κουτί από το ψηλό ράφι χωρίς δισταγμό. Το απόθεσε πάνω στον πάγκο μπροστά στον μικρό. Ήταν παλιά “καραβάνα” στο επάγγελμα.  Κατάλαβε ότι αυτός ήταν ο πελάτης. Του εξήγησε με υπομονή πως πρόκειται για ιπτάμενο αερομοντέλο, που πετά με υγρό καύσιμο, ενώ ο κινητήρας του παίρνει μπροστά με την βοήθεια μπαταρίας. Η απόφαση έχει ήδη παρθεί. Θα έφευγε με το αεροπλάνο στα χέρια.

Ο κύριος πίσω από τον πάγκο είδε το ενδιαφέρον του μικρού και πρόσθεσε.

Κοίτα αυτό είναι δύσκολο να το πετάξεις μόνος σου, όμως μπορείς να πας στην οδό Ακαδημίας 27Α στον 5ο όροφο. Είναι οι αερομοντελιστές και μαζεύονται κάθε Σάββατο απόγευμα. Εκεί θα βρεις και άλλα παιδιά, θα σου δείξουν ότι χρειάζεται. Ο μικρός τον ευχαρίστησε και βγήκε από το μαγαζί κρατώντας σφιχτά το μεγάλο κουτί. Οι γονείς του, λίγο πιο πίσω χαμογέλασαν ευχαριστημένοι, χωρίς να ξέρουν ούτε οι ίδιοι γιατί. Ήταν παραμονές Χριστουγέννων του 1969.

Αργότερα πέταξε με ανεμόπτερα, αεροπλάνα, ελικόπτερα, έκανε πτώσεις με αλεξίπτωτα, δούλεψε για αεροπορικές εταιρίες, ταξίδεψε σχεδόν σε όλο τον κόσμο, γνωρίζοντας πολλούς ανθρώπους, κάθε φυλής.

Σήμερα εξακολουθεί να φτιάχνει και να πετά αερομοντέλα. Θυμάται πάντοτε με ευγνωμοσύνη, τον γηραιό κύριο που κατέβασε το πρώτο του αερομοντέλο, από το ψηλότερο ράφι του μαγαζιού και τον έστειλε στην Ακαδημίας 27Α.

Δεν έμαθε ποτέ το όνομά του !