Τα Short SD3-30 αποτέλεσαν σταθμό για την ιστορία της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας. Συνολικά ήρθαν έξι μονάδες από το 1980 έως το 1982. Στην πραγματικότητα με τα SD3-30, η Ολυμπιακή Αεροπλοΐα άλλαξε επίπεδο και από μια Διεύθυνση ελαφρών αεροσκαφών και αεροταξί, μετατράπηκε σε εταιρία που εκτελούσε κανονικά προγραμματισμένα δρομολόγια ημέρα και νύχτα ακόμη και με συνθήκες ενόργανης πτήσεως. Φυσικά αυτό δεν θα μπορούσε να συντελεστεί από τη μια στιγμή στην άλλη.

Μέχρι εκείνη τη εποχή τα αεροπλάνα της Αεροπλοΐας ήταν δύο Short Skyvan με 18 θέσεις επιβατών, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες ο στόλος ενισχυόταν κάθε χρόνο, με 4-5 Britten-Norman Islander,  που μπορούσαν να εξυπηρετήσουν μέχρι 9 επιβάτες. Επίσης για τους πολύ κοντινούς προορισμούς, όπως το Πόρτο Χέλι,  υπήρχε ένα Piper Navajo 8 θέσεων και ένα Piper Aztec των 5 θέσεων.

Το SD ήταν το πρώτο αεροπλάνο της Αεροπλοΐας που επέβαλε την ύπαρξη συγκυβερνήτη και αεροσυνοδού σε όλα τα δρομολόγια. Η παράμετρος αυτή και μόνο αποτελεί ουσιώδη διαφορά στην δομή ενός αεροπορικού οργανισμού.

Τα δύο πρώτα αεροπλάνα φτάνουν το 1980.  Το SX-BGA τον Μάρτιο και το SX-BGB τον Ιούνιο.  Η καλοκαιρινή περίοδος εκείνης της χρονιάς κινδύνευε να χαθεί για τα καινούργια αεροπλάνα. Έτσι λαμβάνεται η απόφαση να βοηθήσει η Ολυμπιακή Αεροπορία με πιλότους/εκπαιδευτές που μπορούσαν να πετάξουν άμεσα. Φυσικά ήταν απολύτως προσωρινή αλλά αναγκαία λύση μια και οι κυβερνήτες της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας χρειάζονταν εκπαίδευση για να πετάξουν τα νέα αεροπλάνα και ειδικά σε συνθήκες πτήσεως με όργανα. Παράλληλα την ίδια χρονιά γίνονται προσλήψεις νέων πεπειραμένων πιλότων, που μέχρι τότε πετούσαν σε άλλες αεροπορικές εφαρμογές. Η αρχική εκπαίδευση στον τύπο έγινε για όλους στις εγκαταστάσεις της Short στο Μπέλφαστ της Ιρλανδίας.

Την εκπαίδευση των κυβερνητών και συγκυβερνητών επί των δρομολογίων, ανέλαβαν καταρχάς, οι εκπαιδευτές της Ολυμπιακής Αεροπορίας, Γαριφαλλάκης, Βαρδάκης και Χαλικιάς.

Τα πρώτα πληρώματα που εκπαιδεύτηκαν και διατέθηκαν επιχειρησιακά ήταν οι κυβερνήτες της Αεροπλοΐας Κωνσταντίνος Βασιλάκης, Γεώργιος Γκικόπουλος και Βασίλειος Μουστάκας, καθώς και οι συγκυβερνήτες Ευστάθιος Ευσταθίου, Ιωάννης Λεγάκης, και Κωνσταντίνος Βεϊνόγλου. 

Το καλοκαιρινό πρόγραμμα πτήσεων του 1980 βγήκε με μεγάλη δυσκολία.

Το χειμώνα του ’81 παραλαμβάνονται ακόμη δύο αεροπλάνα. Αυτή τη φορά τα πράγματα ήταν λίγο καλύτερα μια και η εταιρία δουλεύει εντατικά το χειμώνα ώστε να καλυφθούν οι επιχειρησιακές ανάγκες της επόμενης καλοκαιρινής περιόδου. Η παράδοση των έξι αεροπλάνων θα ολοκληρωθεί τον Ιανουάριο του 1982 με την παραλαβή των δυο τελευταίων αεροπλάνων.

Το SD3-30 έφερε μεγάλες ανατροπές στην λειτουργία της Αεροπλοΐας. Μέχρι εκείνη τη στιγμή τα προγραμματισμένα δρομολόγια ήταν μια μικρή εξαίρεση στο έργο της Αεροπλοΐας. Οι περισσότεροι χειριστές είχαν απολέσει την ειδικότητα “Πτήσεως δι Οργάνων” μια και όλα τα δρομολόγια εκτελούντο με καλές καιρικές συνθήκες και ημέρα. Η εκ νέου εκπαίδευση για κάποιους χειριστές ήταν μεγάλη δοκιμασία. Αντίθετα η εκπαίδευση των ιπταμένων συνοδών ήταν ρουτίνα που ανέλαβε στο σύνολό της η Ολυμπιακή Αεροπορία.

Το τεχνικό προσωπικό δεν αντιμετώπισε κανένα πρόβλημα. Το SD3-30 δεν ήταν το πρώτο αεροπλάνο που ερχόταν από την Short Brothers. Είχαν προηγηθεί μια δεκαετία νωρίτερα τα δυο Short SC7 Skyvan και ήταν απόλυτα εξοικειωμένοι με την αγγλική αεροπορική φιλοσοφία.

Τα νηολόγια που δόθηκαν στο νέο τύπο αεροπλάνων ήταν κατά σειρά:

SX-BGA (SH.3043) Short SD3-30-100 “Νήσος Πάτμος”

SX-BGB (SH.3048) Short SD3-30-100 “Νήσος Καστελόριζο”

SX-BGC (SH.3065) Short SD3-30-200 “Νήσος Πάρος”

SX-BGD (SH.3066) Short SD3-30-200 “Νήσος Νάξος”

SX-BGE (SH.3083) Short SD3-30-200 “Νήσος Μήλος”

SX-BGF (SH.3084) Short SD3-30-200 “Νήσος Τήνος”

Αμέσως μετά την παραλαβή των αεροπλάνων, προκηρύσσεται διαγωνισμός πρόσληψης νέων συγκυβερνητών. Η προσέλευση των υποψηφίων είναι μεγαλύτερη απ ότι υπολογιζόταν. Περίπου 300 υποψήφιοι κατέθεσαν αίτηση για να λάβουν μέρος στις εξετάσεις. (Σημ. ότι οι τελευταίες εξετάσεις της Ολυμπιακής είχαν προκηρυχθεί το 1977)

Η πρώτη δοκιμασία ήταν οι γραπτές εξετάσεις που διενεργηθήκαν, για πρώτη και τελευταία φορά, στο μοναδικό χώρο που χωρούσε τόσα άτομα, στο ημιυπόγειο εστιατόριο της Τεχνικής Διεύθυνσης της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Οι υποψήφιοι έγραψαν για πολλές ώρες, πάνω στα τεράστια τραπέζια στα οποία έτρωγαν οι εργαζόμενοι της Τεχνικής Διεύθυνσης, με αποτέλεσμα εκείνο το μεσημέρι Κυριακής να μην γευματίσει κανείς εργαζόμενος.

Το Μάιο του 1982 βγαίνουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων και προσλαμβάνονται οι επιτυχόντες. Φυσικά για μια ακόμη φορά ήταν αργά για να καλυφθούν οι ανάγκες του καλοκαιριού. Σε αυτές τις εξετάσεις του 1982 …έσπασε ένα ακόμη “άβατο”. Στην λίστα των επιτυχόντων φιγουράρει το όνομα της Σοφιάννας Καράμαλη. Η Ολυμπιακή Αεροπλοΐα ήταν η πρώτη Ελληνική αεροπορική εταιρία που προσέλαβε πιλότο θηλυκού γένους.

Η έλευση των SD3-30 στην Ολυμπιακή Αεροπλοΐα σηματοδοτεί την απόσυρση των YS-11 από την Ολυμπιακή Αεροπορία. Αποφασίζεται τα YS-11 να παραδοθούν στην Πολεμική Αεροπορία προκειμένου να καλυφθούν μεταφορικές ανάγκες του όπλου. Το τελευταίο αεροπλάνο παραδίδεται τον Νοέμβριο του 1980. Με την απόσυρση του στόλου των  YS-11 η Ολυμπιακή Αεροπορία γίνεται εταιρία με στόλο αμιγώς Jet Αεροπλάνων. Οι προορισμοί που εξυπηρετούντο από το σμήνος των YS-11 καλύφθηκαν σε μεγάλο ποσοστό από τα SD3-30 της Αεροπλοΐας ενώ κάποιοι άλλοι με μεγαλύτερη επιβατική κίνηση καλύφθηκαν από το σμήνος των Boeing 737-200.

Το Νοέμβριο του 1985 προκηρύσσεται νέος διαγωνισμός για την πρόσληψη χειριστών αεροσκαφών από την Ολυμπιακή Αεροπλοΐα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν περί τα τέλη Ιανουαρίου 1986 και προσλαμβάνονται 48 νέοι συγκυβερνήτες. Η Ολυμπιακή Αεροπλοΐα σε μια ημέρα, διπλασίασε το ιπτάμενο προσωπικό της, μια και μέχρι τότε διέθετε συνολικά 47 πιλότους. Η εκπαίδευση των νέων συγκυβερνητών των οποίων η πτητική πείρα των περισσοτέρων περιοριζόταν στις 250 ώρες, ήταν ένα βαρύ έργο. Οι κυβερνήτες/εκπαιδευτές από την Ολυμπιακή Αεροπορία είχαν ολοκληρώσει το έργο τους και στα τέλη του 1984 επέστρεψαν στα πρότερα καθήκοντά τους. Η Ολυμπιακή Αεροπλοΐα έπρεπε να τα βγάλει πέρα μόνη της. Τα καθήκοντα του Γενικού Αρχιχειριστή ασκούσε ο Βασίλειος Κοττάς προερχόμενος από την Πολεμική Αεροπορία όπου εκτός των άλλων είχε διατελέσει Διοικητής της Σμηναρχίας Ικάρων και κατόπιν Διοικητής της Διοίκησης Εκπαιδεύσεως Αέρος της ΠΑ. Η εκπαίδευση και των 48 νέων χειριστών της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας που είχαν προσληφθεί στις αρχές του 1986, ολοκληρώθηκαν  τον Οκτώβριο του επομένου έτους.

Δεν είναι υπερβολή αν πούμε ότι το Short SD3-30 ήταν το αεροπλάνο που ενηλικίωσε… την Ολυμπιακή Αεροπλοΐα.

Από το 1986 το Σμήνος των SD3-30 αναλαμβάνει την αποκλειστική εξυπηρέτηση προορισμών όπως Μύκονος, Σκιάθος, Πρέβεζα, Καλαμάτα, Καστοριά, Κοζάνη. Κατά την θερινή περίοδο η συχνότητα των δρομολογίων ήταν τέτοια που απογειώνονταν αεροπλάνα για τον ίδιο προορισμό με διαφορά δέκα λεπτών.

Επίσης μια δυνατότητα που έδωσε αυτό το μικρό σχετικά αεροπλάνο, ήταν ο συνδυασμός των προορισμών που διευκόλυναν τον εγχώριο και αλλοδαπό τουρισμό, αλλά και τους μόνιμους κατοίκους των νησιών αυτών.

Ενδεικτικά ήταν τα συνδυασμένα δρομολόγια που εκτελούντο από Αθήνα με προορισμούς:

Μύκονο-Σαντορίνη

Μύκονο-Ρόδο

Μύκονος-Ηράκλειο

Σαντορίνη-Ρόδο

Σαντορίνη-Ηράκλειο

Κοζάνη-Καστοριά

Σκιάθο-Θεσσαλονίκη

Παράλληλα ολόκληρο το έτος, ένα αεροπλάνο είχε μόνιμη έδρα τη Θεσσαλονίκη που εκτελούσε δρομολόγια προς Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Ρόδο, Ιωάννινα και Σκιάθο, όπως και σύνδεση ανάμεσα στους παραπάνω προορισμούς.

Όσο για την χειμερινή περίοδο, το σμήνος των SD3-30 εκτός από τα προγραμματισμένα δρομολόγια ανελάμβανε και κάθε δρομολόγιο της Ολυμπιακής Αεροπορίας που μπορούσε να εξυπηρετήσει σύμφωνα με τις θέσεις που διέθεται. Στην πράξη το σμήνος SD3-30 δεν έμενε ποτέ χωρίς δουλειά, καλοκαίρι και χειμώνα. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι τα SD3-30 της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας, στερούντο αυτόματου πιλότου. Το αεροπλάνο αποδείχτηκε εξαιρετική δασκάλα για όλους τους νέους πιλότους της εταιρίας, ειδικά σε νυχτερινές προσεγγίσεις για προσγείωση, εντός των νεφών και μάλιστα εν μέσω ισχυρών αναταράξεων.   

Το SX-BGA (c/n SH.3043) ξεκίνησε να πετά σαν G-BHJM στις 14 Μαρτίου 1980, όταν έκανε την πρώτη του δοκιμαστική πτήση στο αεροδρόμιο του Belfast της Βόρειας Ιρλανδίας. Στην Αθήνα έλαβε το ελληνικό νηολόγιο στις 16 Μαΐου 1980. Στην Ολυμπιακή Αεροπλοΐα παραδόθηκε 4 ημέρες αργότερα και όπως συνηθιζόταν βαφτίστηκε και πήρε το όνομα “Νήσος Πάτμος”

Τα SD παρέμειναν στα δρομολόγια της Αεροπλοΐας υποστηρίζοντας το κύριο έργο της Αεροπλοΐας, ειδικά της θερινής περιόδου, μέχρι το 1990 οπότε ο στόλος των SD βαθμιαία αντικαταστάθηκε με τα νεότερα και μεγαλύτερα ΑΤR-42 και ΑΤR-72.

Τα πρώτα τέσσερα SD3-30  (SX-BGA, SX-BGB, SX-BGC και SX-BGD) αποσύρονται από τις πτήσεις σταδιακά από 1989. Το 1991 τα βρίσκουμε σταθμευμένα στην Νοτιοανατολική πίστα του Ελληνικού στη θέση των ελαφρών αεροσκαφών. Το 1993 μεταφέρονται στην ανατολική πίστα, βόρεια του πύργου ελέγχου του αεροδρομίου.

Τελικά το 1997 αποσύρονται επίσημα και μεταφέρονται στο Βορειοανατολικό  άκρο του Ελληνικού στην αρχή του κλειστού διαδρόμου 21, όπου θα παραδοθούν στην “ανακύκλωση”.

Για τους αερομοντελιστές, παρέχουμε το επίσημο σχέδιο της Ολυμπιακής που παραδόθηκε στην Short για το βάψιμο των αεροπλάνων. Δυστυχώς ο σχεδιαστής παραμένει άγνωστος.

Το περιοδικό Cockpit στο τεύχος #48 (Φεβρουάριος 2003) παρουσιάζει την ιστορία των Shorts Skyvan, SD3-30 και SD3-60 με ειδική φυσικά αναφορά στα αεροπλάνα που πέταξαν στους ελληνικούς ουρανούς. Τα κείμενα ανήκουν στους Δημήτρη Γιαννούκο και Κυριάκο Παλουλιάν ενώ οι φωτογραφίες, στους Μέγα Τσώνο και Ηλία Κεφαλά.