Παντελής Καλογεράκος
Ο Παντελής Καλογεράκος γεννήθηκε στον Πειραιά. Ο πατέρας του, Κυριάκος Καλογεράκος, ήταν γιατρός του Πειραιά με καταγωγή από την Αρεόπολη Μάνης. Η μητέρα του Σπετσιώτισσα της οικογενείας Χρυσαφοπούλου.
Τελειώνοντας την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, συνέχισε στο 1ο Γυμνάσιο Πειραιώς, την επονομαζόμενη "Ιωνίδειο Σχολή". Η τύχη τον έφερε να καθίσει στο ίδιο θρανίο με τον Φώτη Καντζούρο. Τότε τα παιδιά κάθονταν με αλφαβητική σειρά στα θρανία και τα ονόματά τους ήταν συνεχόμενα. Ο Καντζούρος αργότερα πήγε στην Σχολή Αεροπορίας και μετά την αποστρατεία του, συνέχισε τη καριέρα του στην ΥΠΑ. Μαζί τους στην ιδία τάξη ήταν και άλλοι με αεροπορικό ενδιαφέρον. Στο ίδιο τμήμα συμμαθητής και φίλος του Παντελή, υπήρξε ο Γιώργος Στεφαδούρος, αργότερα Ταξίαρχος της ΠΑ και κυβερνήτης της ΟΑ, ενώ σε άλλο τμήμα της ίδιας τάξης, φοιτούσε ο Βασίλης Χρυσαφόπουλος, Αντιπτέραρχος της ΠΑ και εξάδελφος του Παντελή Καλογεράκου, από την πλευρά της μητέρας του.
Από πολύ μικρός είχε το αεροπορικό μικρόβιο χωρίς να μπορεί να θυμηθεί πότε “ασθένησε” για πρώτη φορά. Το 1947 εμπλέκεται με τις πτήσεις του Σώματος Ελλήνων Ανεμοπόρων. Ιδρυτής ήταν ο Παναγιώτης Νέστωρας που ενώ ο ίδιος δεν πετούσε, ήταν πάντοτε κοντά στις προσπάθειες για να μπορούν να πετάνε τα νέα παιδιά. Εκπαιδευτής ήταν ο Γεώργιος Πέσκε, αεροπόρος του Αυστροουγγρικού Στρατού στον πρώτο πόλεμο. Τότε δεν υπήρχαν διθέσια ανεμόπτερα για εκπαίδευση και ο τρόπος ήταν ένας. Ο μαθητής καθόταν στο ανεμόπτερο και με οδηγίες του εκπαιδευτή από το έδαφος, εκτελούσε την πρώτη του πτήση κατολισθαίνοντας παράλληλα με την πλαγιά του λόφου, σε ύψος 2-3 μέτρων το πολύ. Οι καλλίτερες περιοχές του λεκανοπεδίου για πτήσεις, ήταν η Ηλιούπολη, το Μενίδι και τα Λιόσια.
Εκείνη την εποχή γνωρίζει τον Αλέξανδρο Αυδή, μεγαλύτερο στην ηλικία, ένθερμο ανεμοπόρο αλλά και ενθουσιώδη κατασκευαστή αεροσκαφών από την προπολεμική εποχή. Ο Αυδής αργότερα θα εργαστεί στο Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπλάνων στο Φάληρο. Τα επόμενα χρόνια οι ατελείωτες συζητήσεις τους πάνω σε τεχνικά θέματα είναι μνημειώδεις. Ο Παντελής και ο Αλέξανδρος ακόμη και σήμερα συζητούν για αεροπορικές κατασκευές. Ο Καλογεράκος συνεχίζει να πετά με ανεμόπτερο, με τις οδηγίες του Πέσκε από το έδαφος και το 1949 παίρνει ανεμοπορικό πτυχίο Α΄.
Η καριέρα που του επιφύλασσε ο οικογενειακός σχεδιασμός, ήταν να ακολουθήσει τον Ιατρικό κλάδο. Για να γίνουν όμως όλα αυτά έπρεπε να αφοσιωθεί στο διάβασμα (η Ιατρική δεν ήταν παίξε – γέλασε). Οι υποχρεώσεις για την προετοιμασία του, τον απομάκρυναν από την ανεμοπορική κίνηση της εποχής. Το 1951 εισέρχεται στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Μόλις οι σπουδές πήρανε το δρόμο τους, το μυαλό του Παντελή τρέχει πάλι στις πτήσεις. Χρόνος για ενασχόληση με τα ανεμόπτερα δεν υπάρχει, έτσι πρέπει να βρεθεί κάτι άλλο για τον ανήσυχο φοιτητή της Ιατρικής. Πριν τον πόλεμο υπήρχε ενδιαφέρον, από λίγα άτομα για τις πτήσεις αερομοντέλων, αλλά χωρίς καμία οργάνωση. Ο Παντελής ήδη είχε αρχίσει να ασχολείται με αερομοντέλα ενώ η ενημέρωσή του, προέρχεται από ξενόγλωσσα αερομοντελιστικά περιοδικά. Βρίσκει και άλλους αερομοντελιστές και αποφασίζει να τους οργανώσει. Τι καλλίτερο από την δημιουργία και την συγκρότηση σωματείου. Συμφωνούν άπαντες, μαζεύονται 24 υπογραφές και η “Ενωσις Αερομοντελιστών Αθηνών” (ΕΑΑ) γίνεται επίσημο σωματείο, στις 14 Δεκεμβρίου 1951. Ο πρώτος φορέας αερομοντελισμού είναι γεγονός με σκοπό του να συνδράμει όσους θα ήθελαν να ασχοληθούν με τον αερομοντελισμό, αλλά δεν ξέρουν από πού να αρχίσουν. Ο σκοπός για την ΕΑΑ μέχρι σήμερα, παραμένει ο ίδιος.
Στις 3 Ιανουαρίου 1952 ο Π. Καλογεράκος εκλέγεται αντιπρόεδρος στο προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο του νεοσύστατου σωματείου.
Το 1959 ο Παντελής Καλογεράκος τελειώνει την Ιατρική Σχολή και κάνει την ειδικότητά του στο Τζάνειο νοσοκομείο του Πειραιά. Το 1961 νυμφεύεται την Βασιλική (Κική) Κωστοπούλου και αποκτούν τον Κυριάκο και την Μαρία. Το 1963 γίνεται επιμελητής, στην μοναδική Παθολογική κλινική του νοσοκομείου, ενώ λίγο αργότερα λαμβάνει την θέση του Διευθυντού στην ίδια κλινική. Στο Τζάνειο νοσοκομείο παραμένει μέχρι το 1965, οπότε αποφασίζει να ανοίξει ιδιωτικό ιατρείο στο κέντρο του Πειραιά.
Στις αρχές τις δεκαετίας του ΄60 ο Καλογεράκος αναλαμβάνει την προεδρία της Ένωσης Αερομοντελιστών Αθηνών. Από τα πρώτα μέλη της ΕΑΑ γράφεται ο νεαρός, Πλάτων Κουρουβακάλης. Η οικογένεια του μόλις είχε έρθει από την Βραζιλία. Εκεί ο Πλάτωνας είχε γνωρίσει τον αερομοντελισμό και από την αρχή φάνηκε ότι έχει κατασκευαστικές γνώσεις. Ο Παντελής με τον Πλάτωνα κατάλαβαν αμέσως, ότι μπορούν να συνεννοηθούν σε άλλο επίπεδο.
Ο Πλάτωνας το 1963 γνωρίζει το Κώστα Πικρό, όταν γράφονται και οι δυο στην Ανεμολέσχη Αθηνών, με σκοπό να εκπαιδευτούν στην ανεμοπορία. Ήταν θέμα χρόνου να γνωριστούν ο Καλογεράκος με τον Πικρό. Έτσι και αλλιώς η αεροπορική κοινωνία στις αρχές του ΄60 ήταν περιορισμένη. Οι τρεις τους συνθέτουν μια αεροπορική ομάδα με ικανότητες και ποικίλα ενδιαφέροντα.
Το 1967 ο Καλογεράκος με τον Κουρουβακάλη, σκέπτονται να κατασκευάσουν ένα ελαφρύ πειραματικό αεροπλάνο. Μετά από αλλεπάλληλες “συνεδριάσεις”, αποφασίζουν ότι το πιο πρόσφορο είναι το Γαλλικό JODEL D-9 Bebe. Τα σχέδια είναι σε μετρικό σύστημα και όχι σε ίντσες, το υλικό κατασκευής είναι το ξύλο και ο κινητήρας που προτείνει ο σχεδιαστής είναι ένας VW 1600cc. Τα σχέδια αγοράζονται από την Γαλλία και αρχίζει η κατασκευή, σε εργαστήριο που ενοικιάζεται στα Κάτω Πατήσια. Τελικά το αεροπλανάκι, με γοργούς κατασκευαστικούς ρυθμούς, είναι έτοιμο για πτήσεις το 1972.
Μετά από εξαντλητικούς και αλλεπάλληλους ελέγχους της ΥΠΑ λαμβάνει το νηολόγιο SX-AFX, και ουσιαστικά είναι το πρώτο πειραματικό αεροπλάνο που παίρνει νηολόγιο και πετάει στην Ελλάδα. Οι πρώτες δοκιμαστικές πτήσεις έγιναν στο αεροδρόμιο Δεκελείας στο Τατόι. Το SX-AFX για πολλά χρόνια θα έχει την βάση του στο Τατόι μαζί με τα υπόλοιπα αεροπλάνα της Αερολέσχης Αθηνών.
Το 1972 ο Παντελής Καλογεράκος εγγράφεται στην 14η εκπαιδευτική σειρά της Αερολέσχης Αθηνών, προκειμένου να πάρει πτυχίο ιδιωτικών αεροπλάνων. Μεταξύ των εκπαιδευτών που τον εκπαιδεύουν είναι οι Δημήτρης Αργυριάδης, Γιώργος Μεθενήτης και Κώστας Σούρας που τον “έβγαλε σόλο” στις 12 Ιουνίου 1972, με το Piper Cub της Αερολέσχης Αθηνών (SX-ADR).
Την ιδία χρονιά ο Π. Καλογεράκος αποκτά το πτυχίο Ιδιωτικών Αεροπλάνων. Το 1973 η Αερολέσχη Αθηνών αποφασίζει να κάνει εκτεταμένη συντήρηση στο Piper SX-ADR. Όταν έφθασε η ώρα να αντικατασταθεί η επικάλυψη ο Παντελής Καλογεράκος βρήκε ευκαιρία να κρατήσει σαν ενθύμιο το νηολόγιο του αεροπλάνου με το οποίο είχε πετάξει για πρώτη φορά “μόνος”.
Το 1972 ο Παντελής Καλογεράκος ιδρύει την Αερολέσχη Πειραιώς μαζί με τους φίλους του Τάσο Αλεξίου ιδιοκτήτη του πρώτου ιδιωτικού αεροδρομίου, στο Πόρτο Χέλι και τον Παναγιώτη Βαξεβανάκη, παλαιό αεροπόρο της Πολεμικής και της Πολιτικής Αεροπορίας και επιτυχημένο επιχειρηματία πλέον με έδρα τον Πειραιά.
Η Αερολέσχη Πειραιώς πολύ γρήγορα αποκτά ένα καινούργιο Γαλλικό αεροπλάνο Morane-Saulnier Rallye 100 (cn 2245) που λαμβάνει το νηολόγιο SX-AFV στις 29 Οκτωβρίου 1973. Η συνδρομή του Παναγιώτη Βαξεβανάκη είναι αμέριστη, μια και ο ίδιος είναι μέλος του ΔΣ της Αερολέσχης Πειραιώς, αλλά και αντιπρόσωπος αυτών των αεροπλάνων στην Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο. Η Αερολέσχη Πειραιώς παίρνει άδεια Σχολής με Αρχιεκπαιδευτή, τον Νικόλαο Μαμάη και με έναν ακόμη νέο εκπαιδευτή τον Κοσμά Πανούτσο.
Στο νότιο άκρο του διαδρόμου του αεροδρομίου του Τατοΐου υπήρχαν οι παλαιές εγκαταστάσεις της ΕΚΕΧ. Η Πολεμική Αεροπορία μετά το κλείσιμο της ΕΚΕΧ στα τέλη της δεκαετίας του 50 χρησιμοποιούσε της εγκαταστάσεις σαν αποθήκες. Στις αρχές του 60 η ΠΑ παραχώρησε τον χώρο και τις υποδομές στις αερολέσχες. Στην Αερολέσχη Πειραιώς παραχωρείται το βοριότερο οίκημα στο χώρο των αερολεσχών. Σήμερα στον χώρο αυτό υπάρχει το μνημείο πεσόντων αεροπόρων.
Η Αερολέσχη Πειραιώς με πρόεδρο τον Παντελή Καλογεράκο, τον επόμενο χρόνο, εκδίδει το περιοδικό "Αθλητική Αεροπορία", που είναι το μοναδικό αεραθλητικό περιοδικό στην Ελλάδα για πολλά χρόνια. Το πρώτο τεύχος εκδίδεται τον Σεπτέμβριο του 1974 και τυγχάνει της ενθουσιώδους υποδοχής από όλο τον αεροπορικό κόσμο της Ελλάδος και ειδικά από τους αεραθλητές. Πολύ γρήγορα ο Καλογεράκος δημιουργεί μέσα στην Αερολέσχη Πειραιώς τμήματα Αερομοντελισμού και Αλεξιπτωτισμού, τα οποία όμως παρέμειναν ανενεργά, μια και το ενδιαφέρον των μελών ήταν στραμμένο περισσότερο στα ταξίδια με αεροπλάνο και λιγότερο στα αθλήματα του αέρα. Το 1976 η Αερολέσχη Πειραιώς αποκτά το δεύτερο Rallye (SX-ALP). Το αεροπλάνο έρχεται από την Γαλλία πετώντας, από το Ν. Μαμάη και τον νέο εκπαιδευτή της Αερολέσχης Πειραιώς, Γιάννη Λεγάκη.
Το Φεβρουάριο του 1980 η Αθλητική Αεροπορία εκδίδει το 33ο τεύχος που είναι το τελευταίο. Η Αερολέσχη Πειραιώς όμως συνεχίζει με επιτυχία την πορεία της, με την εκπαίδευση νέων αεροπόρων, αλλά και με διάφορες αεροπορικές εκδηλώσεις όπως διοργανώσεις αγώνων και επιδείξεων. Η Αερολέσχη ποτέ δεν παρέλειψε να συμμετέχει σε αεροπορικές εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα προκειμένου να στηρίξει τις κατά τόπους αερολέσχες της περιφέρειας.
Το 1980 ο Παντελής Καλογεράκος και ο Κώστας Πικρός εκδίδουν το βιβλίο Αεροπορικά Σπόρ. Ο Παντελής Καλογεράκος πάντοτε ανήσυχος, στα μέσα τις δεκαετίας του ΄80, σκέπτεται την ίδρυση ενός σωματείου με αντικείμενο τις πειραματικές αερο-κατασκευές.
Στις αρχές του 80 ο Καλογεράκος ιδρύει τον Σύνδεσμο Πειραματικών Αεροκατασκευών (ΣΠΑ), που σαν στόχο έχει την προώθηση των πειραματικών αεροπορικών κατασκευών σε Πανελλήνια έκταση. Επίσης αποφασίζει να αναβιώσει το περιοδικό “Αθλητική Αεροπορία”. Τον Νοέμβριο του 1986 κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος της νέας έκδοσης με τίτλο "Αθλητική Αεροπορία και Αερομοντελισμός". Το περιοδικό εκδίδεται με την οικονομική συνεισφορά των μελών του ΣΠΑ, χωρίς καμία επιχορήγηση. Μετά από δέκα τεύχη, η συνέχεια της έκδοσης του περιοδικού είναι αμφίβολη για οικονομικούς λόγους. Η Εθνική Αερολέσχη Ελλάδος αναλαμβάνει την συνέχιση της έκδοσης, ενώ ο Π. Καλογεράκος παραμένει διευθυντής του περιοδικού, μέχρι το 1990.
Ο Καλογεράκος πάντα πίστευε στην δύναμη των περιοδικών, καθώς και στην χρησιμότητά τους. Στις αρχές της δεκαετίας του 90 κάνει μια νέα εκδοτική προσπάθεια. Σαν πρόεδρος του Συνδέσμου Πειραματικών Αεροκατασκευών εκδίδει το περιοδικό “ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ” με σαφή προσανατολισμό στις ερασιτεχνικές και πειραματικές αεροκατασκευές. Ξεκίνησε σαν μία ολιγοσέλιδη έκδοση, όμως γρήγορα αναπτύχθηκε σε πολυσέλιδο περιοδικό, στα πρότυπα της “Αθλητικής Αεροπορίας”. Το περιοδικό εκδίδεται μέχρι τις αρχές του ΄94 υπό την διεύθυνση του Καλογεράκου. Το περιοδικό συνεχίζει να εκδίδεται από τον ΣΠΑ μέχρι το 2003.
Είναι βέβαιο ότι ο Σύνδεσμος Πειραματικών Αεροκατασκευών και ο ίδιος ο Παντελής Καλογεράκος έδωσαν μεγάλη ώθηση στις ερασιτεχνικές και πειραματικές κατασκευές σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Από την δεκαετία του 1980 ο Καλογεράκος διατηρούσε πάντοτε ένα εργαστήριο κατασκευής πειραματικών αεροσκαφών, που μέχρι και σήμερα είναι ανοιχτό στους φίλους του, αλλά και στους φίλους της αεροπορίας. Από το εργαστήριο αυτό έχουν βγει κατά καιρούς διάφορες πειραματικές αερο-κατασκευές όπως, αυτή του μονοκινητήριου Γαλλικού Souricette από σχέδια του Michel Barry, την πειραματική κατασκευή του ΚΙΚΙ 7 σε σχεδιασμό του ιδίου, που πέταξε το 2008 και του Λιθουανικού ανεμοπτέρου BrO-11 το 2012.
Ο Παντελής Καλογεράκος σταμάτησε να εξασκεί την Ιατρική επαγγελματικά το 2005. Όμως συνεχίζει να είναι πάντοτε γιατρός, προστρέχοντας σε όποιον χρειάζεται τη βοήθειά του.
Σήμερα ένα μέρος του χρόνου του εξαντλείται στις πισίνες, παρακολουθώντας τις προσπάθειες του εγγονού του, Παντελή και τις εγγονής του Μίλβας, που παίζουν πόλο στον Ολυμπιακό Πειραιώς. Τις υπόλοιπες ώρες θα τον βρείτε στο εργαστήριό του, όπου πάντα θα υπάρχει εν εξελίξει μια αεροπορική κατασκευή, τις περισσότερες φορές με μοναδικό στόχο την έναρξη ατέλειωτων αεροπορικών συζητήσεων με φίλους.
Κυρίαρχο χαρακτηριστικό του Παντελή Καλογεράκου είναι η έμπνευση και η ενθάρρυνση που δίνει σε όποιον είναι κοντά του, προκειμένου να προχωρήσει και να κατακτήσει τα αεροπορικά του όνειρα.
Το 2014 ο Παντελής Καλογεράκος παραχώρησε μια εκτενή και άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη στον δημοσιογράφο και μοντελιστή Σωτήρη Κωνσταντινίδη η οποία αναρτήθηκε στο μοντελιστικό διαδικυακό τόπο modellingnews.gr
Ο Παντελής Καλογεράκος απογειώθηκε με Δυτική πορεία για το τελευταίο του ταξίδι στις 30 Ιανουαρίου 2024.