14 x 20 εκ. 20 σελίδες  

Ένα μικρό πληροφοριακό έντυπο, με αντικειμενικό σκοπό την προσέλευση νέων στην Πολεμική Αεροπορία και ειδικότερα στην “Σχολή Εφέδρων Χειριστών Αεροπορίας” (sic)

Στην ουσία πρόκειται για ένα διαφημιστικό έντυπο, μεγάλης έκτασης, που βρήκε ακριβώς το στόχο του και εκπλήρωσε στο ακέραιο το σκοπό του.

Προκειμένου να γίνει κατανοητό το νόημα αυτού του εντύπου καλό είναι να παρατεθούν ορισμένες πληροφορίες. Σε κάποιους είναι γνωστές, σε άλλους παντελώς άγνωστες.

Το 1945 λήγει ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος, στον οποίο οι εναέριες συγκρούσεις έγιναν στο σύνολό τους μεταξύ ελικοφόρων αεροπλάνων. Μοναδικές εξαιρέσεις το Γερμανικό Messerschmitt Me-262 και το Βρετανικό Gloster Meteor που πέταξαν ελάχιστα στις τελευταίες μέρες του πολέμου και ποτέ δεν αντιπαρατέθηκαν.  

Η γρήγορη εξέλιξη της αεροπορίας κατά την διάρκεια του πολέμου δεν σταμάτησε με το τέλος του. Αντίθετα προχώρησε με άλματα τα επόμενα χρόνια.

Την ίδια στιγμή που στην Αμερική ο  Chuck Yeager σπάει το φράγμα του ήχου στις 14 Οκτωβρίου 1947, στην Ελλάδα μαίνεται ο εμφύλιος πόλεμος από τις αρχές του 1946. Τα καλύτερα αεροπλάνα που διαθέτει η Πολεμική μας αεροπορία είναι τα Βρετανικά καταδιωκτικά Spitfire. Εξαιρετικά αγαπητό αεροπλάνο έως και τις μέρες μας, αλλά ξεπερασμένο πολύ πριν λήξει ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος.

Το Μάρτιο του 1947 δώδεκα χώρες υπογράφουν στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ το σύμφωνο ίδρυσης της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας το γνωστό μας ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα έχει “αποφασισθεί” ότι ανήκει στη Δύση άρα πρέπει να είναι μέλος της Συμμαχίας. Οι Έλληνες όμως βρίσκονται σε πόλεμο και μάλιστα μεταξύ τους.  

Τα αεροπλάνα που επιχειρούν στον εμφύλιο τα γνωστά Spitfire, αποδεικνύονται εξαιρετικά ευάλωτα στις μαζικές βολές ελαφρών όπλων χειρός από το έδαφος. Ένα μονό βλήμα αν έβρισκε το αεροπλάνο, ήταν αρκετό για να χαθεί όλο το υγρό (γλυκόλη) του υδρόψυκτου κινητήρα, με αποτέλεσμα σε ελάχιστο χρόνο να βρεθεί στο έδαφος μετά από αναγκαστική προσγείωση. Οι πιθανότητες διάσωσης του χειριστή ήταν μηδαμινές, όσο για το αεροπλάνο ούτε λόγος.

Οι ΗΠΑ αποφασίζουν ότι ο εμφύλιος στην Ελλάδα “καλό θα ήταν” να τελειώσει όσο πιο σύντομα γίνεται. Σε ελάχιστο χρόνο έρχεται η υπερατλαντική βοήθεια με την μορφή των Curtiss SB-2C Helldiver. Τα 42 αεροπλάνα φθάνουν στην Ελλάδα την Άνοιξη του 1949 και εντάσσονται στην 336 ΜΕΒ (Μοίρα Ελαφρού Βομβαρδισμού).

Το Helldiver που είχε παραγγελθεί από το Αμερικανικό Ναυτικό δεν έχαιρε καμιάς εκτίμησης, άλλωστε οι δοκιμαστές του ναυτικού το είχαν επιστρέψει δεκάδες φορές στην κατασκευάστρια Curtiss, ώστε να διορθωθούν παρατηρήσεις που συνεχώς ανακάλυπταν. Οι μετέπειτα σύμμαχοί μας θεώρησαν ότι αυτά τα αεροπλάνα θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην γρήγορη λήξη του Ελληνικού εμφυλίου και δεν είχαν άδικο.

Η 336 ΜΕΒ, χειριστές και μηχανικοί έκαναν τα αδύνατα, δυνατά ώστε τα αεροπλάνα να τεθούν έτοιμα επιχειρησιακά στον συντομότερο χρόνο. Τα Helldiver πέταξαν ελάχιστες αποστολές τον Αύγουστο του 1949, με τα αναμενόμενα αποτελέσματα.  Ο εμφύλιος πόλεμος έληξε στις 30 Αυγούστου 1949.

Οι ΗΠΑ πλέον μπορούν να συνεχίσουν την διεύρυνση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας με την είσοδο της Ελλάδας και της Τουρκίας. Προ της ένταξης όμως των δύο χωρών έπρεπε να εκπληρωθούν κάποια ελάχιστα που αφορούν το μήκος των διαδρόμων των αεροδρομίων, καθώς και η εκπαίδευση μεγάλου αριθμού πιλότων και μηχανικών.

Γνωρίζοντας τις μελλοντικές ανάγκες δημιουργείται το Εκπαιδευτικό Κέντρο Εφέδρων Χειριστών, το γνωστό ΕΚΕΧ. Μια σχολή ταχύρυθμης εκπαίδευσης νέων αεροπόρων που θα μπορούσε να αποδώσει γρήγορα αποτελέσματα.  Η Σχολή έχει έδρα στο Νότιο άκρο του αεροδρομίου Τατοΐου, στο σημείο που σήμερα βρίσκεται ο χώρος του Μνημείου. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της τοποθεσίας ακόμη και σήμερα είναι οι πανύψηλοι ευκάλυπτοι.  

Η προκήρυξη για την πρώτη σειρά του ΕΚΕΧ δημοσιεύθηκε στις 20 Ιουνίου 1949 και ήταν κοινή μαζί με την 24η Σειρά Ικάρων. Το σύνολο των υποψηφίων έφτασε τους 1.200 που διαγωνίστηκαν σε κοινές εξετάσεις.

Οι 58 επιτυχόντες στο ΕΚΕΧ παρουσιάστηκαν στις 3 Οκτωβρίου 1949 και αποφοίτησαν μόνο 17 μετά από 16 μήνες, στις 14 Φεβρουαρίου 1951. Ο ρυθμός παραγωγής πιλότων συνεχίστηκε έως την αποφοίτηση των χειριστών της 21ης σειράς τον Μάρτιο 1958. Στο ΕΚΕΚ συνολικά εισήχθησαν 1.211 μαθητές και αποφοίτησαν 608 με τον Βαθμό του Ανθυποσμηναγού.

Όλοι οι απόφοιτοι του ΕΚΕΧ, αλλά ακόμη και όσοι δεν μπόρεσαν να αποφοιτήσουν για διαφόρους λόγους, βρήκαν μια θέση εργασίας κοντά στα αεροπλάνα. Τα επόμενα χρόνια η Ολυμπιακή Αεροπορία καθώς και η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας στελεχώθηκαν με έμπειρο ιπτάμενο και επίγειο προσωπικό και έτσι κάλυψαν τις αυξημένες ανάγκες της νέας μεταπολεμικής αεροπορική εποχής.

Το μικρό διαφημιστικό βιβλιαράκι με τίτλο “Η Διέξοδος στον Αέρα” δεν τους είχε πει ψέματα.

Η Ελλάδα και η Τουρκία έγιναν ταυτόχρονα μέλη του ΝΑΤΟ στις 18 Φεβρουαρίου 1952 στα πλαίσια της πρώτης διεύρυνσης της Συμμαχίας, ενώ η Δυτική Γερμανία ακολούθησε τον Μάιο 1955.

Το βιβλίο προέρχεται από την προσωπική βιβλιοθήκη του Παντελή Καλογεράκου και είναι δωρεά της κόρης του Μαρίας.